Myśliwy, leśniczy, kłusownik - bracia czy wrogowie lasu?

Przedszkole

Wychowanie przedszkolne

Podstawa programowa

Cele ogólne:

Tworzenie sytuacji edukacyjnych budujących wrażliwość dziecka, w tym wrażliwość estetyczną, w odniesieniu do wielu sfer aktywności człowieka: mowy, zachowania, ruchu, środowiska, ubioru, muzyki, tańca, śpiewu, teatru, plastyki.

Tworzenie warunków pozwalających na bezpieczną, samodzielną eksplorację otaczającej dziecko przyrody, stymulujących rozwój wrażliwości i umożliwiających poznanie wartości oraz norm odnoszących się do środowiska przyrodniczego, adekwatnych do etapu rozwoju dziecka.

Wspieranie aktywności dziecka podnoszącej poziom integracji sensorycznej i umiejętności korzystania z rozwijających się procesów poznawczych.

Wspieranie samodzielnej dziecięcej eksploracji świata, dobór treści adekwatnych do poziomu rozwoju dziecka, jego możliwości percepcyjnych, wyobrażeń i rozumowania, z poszanowaniem indywidualnych potrzeb i zainteresowań.

Treści nauczania:

Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole czyta obrazy, wyodrębnia i nazywa ich elementy, nazywa symbole i znaki znajdujące się w otoczeniu, wyjaśnia ich znaczenie.

Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole wyraża swoje rozumienie świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim otoczeniu za pomocą języka mówionego, posługuje się językiem polskim w mowie zrozumiałej dla dzieci i osób dorosłych, mówi płynnie, wyraźnie, rytmicznie, poprawnie wypowiada ciche i głośne dźwięki mowy, rozróżnia głoski na początku i końcu w wybranych prostych fonetycznie słowach.

Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole komunikuje się z dziećmi i osobami dorosłymi, wykorzystując komunikaty werbalne i pozawerbalne, wyraża swoje oczekiwania społeczne wobec innego dziecka, grupy.

Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole nazywa i rozpoznaje wartości związane z umiejętnościami i zachowaniami społecznymi, np. szacunek do dzieci i dorosłych, szacunek do ojczyzny, życzliwość okazywana dzieciom i dorosłym – obowiązkowość, przyjaźń, radość.

Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole ocenia swoje zachowanie w kontekście podjętych czynności i zadań oraz przyjętych norm grupowych; przyjmuje, respektuje i tworzy zasady zabawy w grupie, współdziała z dziećmi w zabawie, pracach użytecznych, podczas odpoczynku.

Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole przejawia poczucie własnej wartości jako osoby, wyraża szacunek wobec innych osób i przestrzegając tych wartości, nawiązuje relacje rówieśnicze.

Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole respektuje prawa i obowiązki swoje oraz innych osób, zwracając uwagę na ich indywidualne potrzeby.

Edukacja wczesnoszkolna (I-III)

Edukacja wczesnoszkolna

Podstawa programowa

Cele ogólne:

W zakresie emocjonalnego obszaru rozwoju. Uczeń osiąga umiejętność rozumienia odczuć zwierząt, wyrażania tych stanów za pomocą wypowiedzi ustnych i pisemnych oraz różnorodnych artystycznych form wyrazu.

W zakresie poznawczego obszaru rozwoju. Uczeń osiąga umiejętność obserwacji faktów, zjawisk przyrodniczych, społecznych i gospodarczych, wykonywania eksperymentów i doświadczeń, a także umiejętność formułowania wniosków i spostrzeżeń.

W zakresie poznawczego obszaru rozwoju. Uczeń osiąga umiejętność rozumienia zależności pomiędzy składnikami środowiska przyrodniczego.

W zakresie poznawczego obszaru rozwoju. Uczeń osiąga umiejętność samodzielnej eksploracji świata, rozwiązywania problemów i stosowania nabytych umiejętności w nowych sytuacjach życiowych.

W zakresie poznawczego obszaru rozwoju. Uczeń osiąga umiejętność stawiania pytań, dostrzegania problemów, zbierania informacji potrzebnych do ich rozwiązania, planowania i organizacji działania, a także rozwiązywania problemów.

W zakresie społecznego obszaru rozwoju. Uczeń osiąga umiejętność nazywania poznanych wartości, oceny postępowania innych ludzi, odwoływania się w ocenie do przyjętych zasad i wartości.

Treści nauczania:

Uczeń określa położenie i warunki naturalne swojej miejscowości oraz okolicy, opisuje charakterystyczne formy terenu, składniki przyrody, charakterystyczne miejsca, np. miejsca pamięci narodowej, najważniejsze zakłady pracy, w tym ważniejsze przedsiębiorstwa produkcyjne i usługowe, interesujące zabytki, pomniki, tereny rekreacyjne, parki krajobrazowe, parki narodowe

Uczeń chroni przyrodę, wskazuje wybrane miejsca ochrony przyrody oraz parki narodowe, pomniki przyrody w najbliższym otoczeniu – miejscowości, regionie.

Uczeń odszukuje w różnych dostępnych zasobach, w tym internetowych, informacje dotyczące środowiska przyrodniczego, potrzebne do wykonania zadania, ćwiczenia.

Uczeń rozpoznaje i wyróżnia cechy ekosystemów, takich jak: łąka, jezioro, rzeka, morze, pole, staw, las, las gospodarczy; określa składowe i funkcje ekosystemu na wybranym przykładzie, np. las, warstwy lasu, polany, torfowiska, martwe drzewo w lesie.

Uczeń rozpoznaje w swoim otoczeniu popularne gatunki roślin i zwierząt, w tym zwierząt hodowlanych, a także gatunki objęte ochroną.

Klasy (IV-VI)

Przyroda (Klasa (IV))

Podstawa programowa

Cele ogólne:

Wiedza. Opanowanie podstawowego słownictwa przyrodniczego (biologicznego, geograficznego, z elementami słownictwa fizycznego i chemicznego).

Wiedza. Poznanie różnych sposobów prowadzenia obserwacji i orientacji w terenie.

Wiedza. Poznanie przyrodniczych i antropogenicznych składników środowiska, rozumienie prostych zależności między tymi składnikami.

Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce. Prowadzenie obserwacji i pomiarów w terenie w tym korzystanie z różnych pomocy: planu, mapy, lupy, kompasu, taśmy mierniczej, lornetki itp.

Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce. Wykonywanie obserwacji i doświadczeń zgodnie z instrukcją (słowną, tekstową i graficzną), właściwe ich dokumentowanie i prezentowanie wyników.

Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce. Wskazywanie przystosowań organizmów do środowiska życia i zdobywania pokarmu.

Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce. Dostrzeganie zależności występujących między poszczególnymi składnikami środowiska przyrodniczego, jak również między składnikami środowiska a działalnością człowieka.

Kształtowanie postaw – wychowanie. Dostrzeganie wielostronnej wartości przyrody w integralnym rozwoju człowieka.

Kształtowanie postaw – wychowanie. Właściwe reagowanie na niebezpieczeństwa zagrażające życiu i zdrowiu.

Kształtowanie postaw – wychowanie. Doskonalenie umiejętności dbałości o własne ciało, jak i najbliższe otoczenie.

Kształtowanie postaw – wychowanie. Rozwijanie wrażliwości na wszelkie przejawy życia.

Kształtowanie postaw – wychowanie. Przyjmowanie postaw współodpowiedzialności za stan środowiska przyrodniczego przez: właściwe zachowania w środowisku przyrodniczym, współodpowiedzialność za stan najbliższej okolicy, działania na rzecz środowiska lokalnego, wrażliwość na piękno natury, a także ładu i estetyki zagospodarowania najbliższej okolicy, świadome działania na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego i ochrony przyrody.

Treści nauczania:

Uczeń podaje nazwy przyrządów stosowanych w poznawaniu przyrody, określa ich przeznaczenie (lupa, kompas, taśma miernicza).

Uczeń stosuje zasady bezpieczeństwa podczas obserwacji i doświadczeń przyrodniczych.

Uczeń wymienia różne źródła wiedzy o przyrodzie.

Uczeń korzysta z różnych źródeł wiedzy o przyrodzie.

Uczeń rozpoznaje rośliny trujące oraz zwierzęta jadowite i inne stanowiące zagrożenie dla życia i zdrowia.

Uczeń rozpoznaje składniki przyrody ożywionej i nieożywionej w najbliższej okolicy szkoły.

Uczeń rozpoznaje i nazywa pospolite organizmy występujące w najbliższej okolicy szkoły.

Uczeń podaje nazwy warstw lasu, porównuje warunki abiotyczne w nich panujące; rozpoznaje podstawowe gatunki roślin i zwierząt żyjących w lesie oraz przyporządkowuje je do odpowiednich warstw lasu; wymienia zasady właściwego zachowania się w lesie.

Uczeń określa zależności między składnikami środowiska przyrodniczego i antropogenicznego.

Uczeń wskazuje miejsca występowania obszarów chronionych, pomników przyrody, obiektów zabytkowych w najbliższej okolicy, uzasadnia potrzebę ich ochrony.

Uczeń ocenia krajobraz pod względem jego piękna oraz dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego „małej ojczyzny”.

Klasy (VII-VIII)

Biologia

Podstawa programowa

Cele ogólne:

Znajomość różnorodności biologicznej oraz podstawowych zjawisk i procesów biologicznych. Uczeń opisuje, porządkuje i rozpoznaje organizmy.

Znajomość różnorodności biologicznej oraz podstawowych zjawisk i procesów biologicznych. Uczeń przedstawia i wyjaśnia zależności między organizmem a środowiskiem.

Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy materiałów źródłowych. Uczeń wykorzystuje różnorodne źródła i metody pozyskiwania informacji.

Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy materiałów źródłowych. Uczeń odczytuje, analizuje, interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, graficzne i liczbowe.

Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy materiałów źródłowych. Uczeń posługuje się podstawową terminologią biologiczną.

Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów biologicznych. Uczeń interpretuje informacje i wyjaśnia zależności przyczynowo- skutkowe między zjawiskami, formułuje wnioski.

Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów biologicznych. Uczeń przedstawia opinie i argumenty związane z omawianymi zagadnieniami biologicznymi.

Postawa wobec przyrody i środowiska. Uczeń uzasadnia konieczność ochrony przyrody.

Postawa wobec przyrody i środowiska. Uczeń prezentuje postawę szacunku wobec siebie i wszystkich istot żywych.

Postawa wobec przyrody i środowiska. Uczeń opisuje i prezentuje postawę i zachowania człowieka odpowiedzialnie korzystającego z dóbr przyrody.

Treści nauczania:

Uczeń analizuje oddziaływania antagonistyczne: konkurencję wewnątrzgatunkową i międzygatunkową, pasożytnictwo, drapieżnictwo i roślinożerność.

Uczeń przedstawia odnawialne i nieodnawialne zasoby przyrody oraz propozycje racjonalnego gospodarowania tymi zasobami zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju.

Uczeń przedstawia istotę różnorodności biologicznej.

Uczeń podaje przykłady gospodarczego użytkowania ekosystemów.

Uczeń analizuje wpływ człowieka na różnorodność biologiczną.

Uczeń uzasadnia konieczność ochrony różnorodności biologicznej.

Uczeń przedstawia formy ochrony przyrody w Polsce oraz uzasadnia konieczność ich stosowania dla zachowania gatunków i ekosystemów.

Geografia

Podstawa programowa

Cele ogólne:

Wiedza geograficzna. Opanowanie podstawowego słownictwa geograficznego w celu opisywania oraz wyjaśniania występujących w środowisku geograficznym zjawisk i zachodzących w nim procesów.

Wiedza geograficzna. Poznanie wybranych krajobrazów Polski i świata, ich głównych cech i składników.

Wiedza geograficzna. Poznanie zróżnicowanych form działalności człowieka w środowisku, ich uwarunkowań i konsekwencji oraz dostrzeganie potrzeby racjonalnego gospodarowania zasobami przyrody.

Wiedza geograficzna. Rozumienie zróżnicowania przyrodniczego, społeczno-gospodarczego i kulturowego świata.

Wiedza geograficzna. Określanie prawidłowości w zakresie przestrzennego zróżnicowania warunków środowiska przyrodniczego oraz życia i różnych form działalności człowieka.

Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce. Stawianie pytań, formułowanie hipotez oraz proponowanie rozwiązań problemów dotyczących środowiska geograficznego.

Kształtowanie postaw. Łączenie racjonalności naukowej z refleksją nad pięknem i harmonią świata przyrody oraz dziedzictwem kulturowym ludzkości.

Kształtowanie postaw. Przyjmowanie postawy szacunku do środowiska przyrodniczego i kulturowego oraz rozumienie potrzeby racjonalnego w nim gospodarowania.

Kształtowanie postaw. Kształtowanie poczucia dumy z piękna ojczystej przyrody i dorobku narodu.

Kształtowanie postaw. Kształtowanie pozytywnych – emocjonalnych i duchowych – więzi z najbliższym otoczeniem, krajem ojczystym, a także z całą planetą Ziemią.

Kształtowanie postaw. Rozwijanie postawy współodpowiedzialności za stan środowiska geograficznego, kształtowanie ładu przestrzennego oraz przyszłego rozwoju społeczno-kulturowego i gospodarczego „małej ojczyzny”, własnego regionu i Polski.

Kształtowanie postaw. Przełamywanie stereotypów i kształtowanie postawy szacunku, zrozumienia, akceptacji i poszanowania innych kultur przy jednoczesnym zachowaniu poczucia wartości dziedzictwa kulturowego własnego narodu i własnej tożsamości

Treści nauczania:

Uczeń przedstawia podstawowe zależności między składnikami poznawanych krajobrazów.

Uczeń przedstawia pozytywne i negatywne zmiany w krajobrazach powstałe w wyniku działalności człowieka.

Uczeń przyjmuje postawę szacunku wobec środowiska przyrodniczego i kulturowego Polski.

Uczeń rozróżnia rodzaje lasów w Polsce (na podstawie filmu, ilustracji lub w terenie) oraz wyjaśnia zróżnicowanie przestrzenne wskaźnika lesistości Polski.

Uczeń projektuje na podstawie własnych obserwacji terenowych, działania służące zachowaniu walorów środowiska geograficznego (przyrodniczego i kulturowego) oraz poprawie warunków życia lokalnej społeczności.

Uczeń identyfikuje się z „małą ojczyzną” i czuje się współodpowiedzialny za kształtowanie ładu przestrzennego i jej rozwój.

Szkoła średnia

Biologia

Podstawa programowa

Cele ogólne:

Postawa wobec przyrody i środowiska.
Uczeń rozumie znaczenie i konieczność ochrony przyrody; prezentuje postawę szacunku wobec siebie i wszystkich istot żywych; opisuje postawę i zachowanie człowieka odpowiedzialnie korzystającego z dóbr przyrody.

Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji.
Uczeń odbiera, analizuje i ocenia informacje pochodzące z różnych źródeł, ze szczególnym uwzględnieniem prasy, mediów i Internetu.

Rozumowanie i argumentacja.
Uczeń interpretuje informacje i wyjaśnia zależności przyczynowo-skutkowe między faktami, formułuje wnioski, ocenia i wyraża opinie na temat omawianych zagadnień współczesnej biologii, zagadnień ekologicznych i środowiskowych.

Treści nauczania:

Uczeń opisuje różnorodność biologiczną na poziomie genetycznym, gatunkowym i ekosystemowym; wskazuje przyczyny spadku różnorodności genetycznej, wymierania gatunków, zanikania siedlisk i ekosystemów

Uczeń przedstawia podstawowe motywy ochrony przyrody (egzystencjalne, ekonomiczne, etyczne i estetyczne)

Uczeń przedstawia różnicę między ochroną bierną a czynną, przedstawia prawne formy ochrony przyrody w Polsce oraz podaje przykłady roślin i zwierząt objętych ochroną gatunkową

Uczeń uzasadnia konieczność międzynarodowej współpracy w celu zapobiegania zagrożeniom przyrody, podaje przykłady takiej współpracy (np. CITES, "Natura 2000", Agenda 21)

Geografia

Podstawa programowa

Cele ogólne:

Formułowanie i weryfikowanie hipotez dotyczących problemów współczesnego świata.

Rozumienie relacji człowiek-przyroda-społeczeństwo w skali globalnej i regionalnej

Wykorzystanie różnych źródeł informacji do analizy i prezentowania współczesnych problemów przyrodniczych, gospodarczych, społecznych, kulturowych i politycznych.

Treści nauczania:

Uczeń formułuje problemy wynikające z eksploatowania zasobów odnawialnych i nieodnawialnych; potrafi przewidzieć przyrodnicze i pozaprzyrodnicze przyczyny i skutki zakłóceń równowagi ekologicznej;

Uczeń charakteryzuje kierunki zmian w powierzchni lasów na świecie (w wyniku procesów wylesiania i zalesiania) i podaje przykłady gospodarowania zasobami leśnymi (pozytywne i negatywne)