 |
Las (jak również park) to nie tylko drzewa i krzewy. Spójrz na ziemię/ runo leśne i zastanów się, jakie rośliny zielne widzisz? Kiedy w parku można zaobserwować najwięcej, najbardziej różnorodnych roślin zielnych: wiosną, latem, czy jesienią? Dlaczego? W parku, podobnie jak w lesie, obserwujemy budowę warstwową: drzewostan, podszyt i runo leśne. Wiosną na dnie tego parku możemy zobaczyć prawdziwie łanowe występowanie kwitnących roślin zielnych, zanim na drzewach i krzewach rozwiną się liście i zasłonią promienie słoneczne. W naszym parku wczesną wiosną obserwujemy bogactwo roślin zielnych, co świadczy o bioróżnorodności tego obszaru. Co roku pojawia się barwny dywan kwiatów: zawilców, ziarnopłonów, fiołków i złoci. Jest to tzw. aspekt wiosenny występujący w lasach grądowych, a u nas w parku. Rośliny kwitnące wczesną wiosną należą do tzw. geofitów – czyli roślin zimujących w postaci bulw, cebul lub kłaczy. Okres wegetacyjny geofitów trwa krótko, kilka tygodni. W maju spotkamy konwalie majowe i konwalijki dwulistne, dąbrówki rozłogowe, gwiazdnice wielkokwiatowe i pospolite, rogownice polne, jaskry rozłogowe i wiele innych. W cieniu koron drzew, na ziemi, na powalonych kłodach rosną mchy i paprotniki. Mchy pełnią istotną rolę w runie leśnym: zatrzymują wodę, ich rozkład przyczynia się do wzbogacenia gleby, w ich darniach żyją owady, wije, pierścienice, mięczaki, a ptaki używają mchów do budowy swoich gniazd. Podobne znaczenie mają paprotniki, które są pozostałością i świadectwem filogenetycznym po olbrzymich paprociach, widłakach i skrzypach występujących w erze paleozoicznej w karbonie, ponad 300 mln lat temu. Na murach otaczających park, na zaprawie wapiennej występuje ciekawa, niewielka roślina, paprotka - zanokcica murowa. A na wielu drzewach zaobserwujemy rodzimy gatunek pnącza: bluszcz pospolity. Obserwacje i badania przyrodnicze: Na ścieżce możemy wykonać szereg obserwacji dotyczących flory i fauny parku, wzdłuż ścieżki rosną rośliny zielne, które można oznaczyć i zebrać do zielnika. Ścieżka na wysokości przystanku 5 jest równoległa do ul. Sułowskiej, proponujemy przeprowadzić tutaj badanie czystości powietrza w oparciu o skalę porostową, drugie badanie można wykonać w pobliżu kanału Młynówka (miejsce oddalone od ruchu samochodowego) i porównać wyniki. Szerokie pole widzenia stwarza możliwość wykonania pomiarów wysokości drzew. Na murowanym ogrodzeniu parku na wysokości Przystanku nr 3 znajduje się stanowisko zanokcicy murowej, można tam wykonać badanie odczynu podłoża. Do przeprowadzania terenowych badań zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego dwutlenkiem siarki służy Skala porostowa, metoda oparta jest na wrażliwości porostów na stężenie SO2 w powietrzu. Porosty składają się z dwóch współżyjących ze sobą organizmów: glonu i grzyba. Grzyb za pomocą chwytników pobiera z podłoża wodę wraz z rozpuszczonymi w niej substancjami mineralnymi, z których mogą korzystać komórki glonu. Glon dzięki obecności chlorofilu ma zdolność fotosyntezy i produkuje substancje organiczne, służące obydwu organizmom jako pokarm. Porosty często określane są jako „organizmy pionierskie”, gdyż rosną nawet na skałach, w wyniku wydzielania kwasów porostowych rozkładają podłoże skalne, przyczyniają się do tworzenia próchnicy i przygotowują podłoże dla innych roślin. Są wrażliwe na określone stężenia SO2 w powietrzu, ich obecność lub brak pozwala określić stan czystości powietrza, są zatem bioindykatorami (biowskaźnikami). Porosty występujące na korze lub gałęziach drzew podlegają ochronie - nie zrywajmy ich! Badania przeprowadzamy w oparciu o skalę porostową obserwując korę drzew i wpisując dane do karty pracy.
